فن سخنوری


در سخن گفتن دنبال حقیقتجوئی باشید، حق بگویید و با سخن خود حق را عیان سازید.

از روی علم و آگاهی به موضوع، سخن گفته و هیچ گاه بدون تأمل کافی حرف نزنید:

به نتایج و پیامد های گفته های خود توجه کنید.

 شمرده، بدون عجله و با صدای ملایم حرف بزنید.

 سنجیده و بجا سخن گویید (سنجیده گویی) و حرف بیهوده (لغو) نزنید.

 سعی کنید تنها به هنگام ضرورت صحبت کنید (کم گویی)

 مختصر و مفید سخن گویید.

هنگام نقل قول از دیگران، امانت را رعایت کنید.

در مورد اموری که مستقیما به شما مربوط نیست، سحن نگوئید.

هرگز به خطا سخن نگوئید (دروغ، غیبت، تهمت، تمسخر، شایعه، افشای سر، هتک حرمت، عیب جویی، دشنام، تحقیر، سخنان نیش دار و اختلاف افکنی).

 در وقت خشم و هیجان، در امور مهم سخن نگویید.

 هرگز الفاظ و جملات زشت و ناپسند بر زبان جاری نکنید.

 در سخن گفتن حیا را رعایت کنید.

 سطح درک مخاطبان را رعایت کنید.

در بین صحبت دیگران، حرف نزنید. (شنونده خوبی باشید).

 بکوشید تا سخنان شما همراه با تشویق دیگران باشد.

با سخنان خود، خوبی ها را به اطرافیان تلقین کنید.

 نکات مثبت شخصیت افراد را یادآوری کنید.

 در نقل لطیفه ها و سخنان خنده دار افراط نکنید و اگر قصد شوخی دارید، مخاطب را از جدی نبودن سخن خود آگاه کنید.

 بهتر است در وقت صحبت، چهره ای متبسم داشته باشید.

 بهتر است در بیان نقاط ضعف دیگران از کنایه استفاده کنید.

هیچ گاه بی دلیل کسی را با حرفهایتان نترسانید.

در محاورات، فرهنگ مخاطبین خود را در نظر بگیرید.

صادقانه و از روی محبت صحبت کنید.

 در وقت سخن گفتن، به حرکات فک و لب خود دقت کنید.

حرکت دست و حالات چهره خود را با سخنانتان هماهنگ کنید.

 وقتی با افراد بزرگتر از خود سخن می گویید، صدای خود را از صدای آنان بالاتر نبرید.

 اشتیاق و آمادگی شنوندگان را برای شنیدن سخنانتان در نظر بگیرید.

 شایسته است بدون آن که اظهار بزرگی کنید، سخناتان موجب هشدار و موعظه برای دیگران باشد.

 سعی کنید سخنان شما، یاد خدا را در دل شنوندگان زنده کند و نیز سخنان خود را با نام خدا آغاز کنید.

از کلمات محترمانه بهره بگیرید. (عرض می کنم، خواهش می کنم، اختیار دارید و ضمیر های جمع مانند: شما، ایشان، و. . . )

حتی المقدور از سخنی که بار منفی دارد، خودداری کنید (جملات تنفر آمیز، یأس آور، حاکی از شکایت و گله، انتقاد آمیر و سرزنش زا).

 در غیر موارد لازم، از تکرار اظهارات خود بپرهیزید و در صورت نیاز، حرفتان را با بیانی رساتر تکرار کنید.

سعی کنید از جملات امری کمتر استفاده کنید و از زیاد به کار بردن ضمیر «من» بپرهیزید.

 از آمیختن سخنان خود با اغراق و قسم زیاد خود داری کنید. در صورت نیاز، همراه با دلیل و برهان سخن گویید.

از به کارگیری کلمات و عبارات غیر مأنوس و ثقیل بپرهیزید.

 سزاوار است سخنان شما، همیشه همراه با نقل کلام بزرگان دین و حکمت و حاوی نکات پند آموز باشد، تا به رشد مخاطبان منجر شود.

دستور زبان فارسی را به خوبی فرا گیرید و از به کار بردن الفاظ غربی بپرهیزید.

در استفاده از کلمات با معانی مشترک، فهم شنونده را در نظر داشته باشید.

 تکیه کلام های زاید را با تمرین از سخنانتان حذف کنید. (بله راستش خوب و. . . )

از پرخاشگری بپرهیزید و با سخن نرم با دیگران گفتگو کنید.